Poniedziałek, 07 października 2024
Imieniny: Mirella, Marek, Sergiusz
pochmurno
10°C
Powróć do: Teatr w Remizie 2008

Mieczysław Franaszek - "Ja jestem Żyd z Wesela" R. Brandstaetter

Obraz przedstawia zdjęcie Mieczysław Franaszek

 

Mieczysław Franaszek

Ja jestem Żyd z Wesela”

R. Brandstaetter

Spektakle 20 i 22 lipca

Ciepłe wiosenne popołudnie w Bydgoszczy. W Galerii Autorskiej Kai i Solińskiego robi się tłoczno. Rzędy siedzeń wypełniają całe pomieszczenie na widowni komplet, w wydzielonym na scenę fragmencie pokoju - jedno drewniane krzesło i rzeźbiony stolik. Na nim notatnik i menora, która w niczym nie przypomina pięknego świecznika z synagogi. Zmatowiała, z czterem niedopałkami świec, przypomina raczej o dawnej świetności. Przy stoliku - dojrzały mężczyzna. Wpadające do galerii słońce zamienia pomieszczenie w Cafe Europa. To już nie Bydgoszcz, a Jerozolima, nie 2008, a 1944 rok. Mężczyzna przy stoliku to kawiarniany gość, poeta i pisarz, Roman Brandstaetter. Za chwile zrelacjonuje historie która sama przyszła do niego w ten ciepły dzień.

W kawiarni z rzewnych wspomnień o rodzinny Krakowie wybudził go nieznany mężczyzna. Całkiem przeciętny w ciemnej czapce z daszkiem, czarnym płaszczu i błękitnej koszuli podkręslającej ogorzałą twarz. Zaczepił Brandstaettera nie bez przyczyny. Ma dla niego nie byle jaką opowieść był adwokatem Singera. „Z których Singerów? A jakie to ma znaczenie? Wystarczy że powiem panu, że chodzi o Żyda z Wesela”.

Tak zaczyna się przedziwna sztuka. Mieczysław Franaszek Teatru Polskiego, zaprosił Bydgoszczan na monodram. Skromny przygotowany najprostszymi środkami.

Ot, kilka elementów scenograficznych, żydowska muzyka i nagranie „Wesela” płynące z wysłużonego magnetofonu. Piękny, zabawny i niezwykle wdzięczny spektakl o przedziwnym człowieku. Franaszek zamienił się kolejno w Brandstaettera, adwokata, Singera, jego córkę, żonę, Rydla, Wyspiańskiego, pijanego Czepca i tłum tępych chłopów. Ach, jakie peany pisali krytycy na cześć wielkiego Wyspiańskiego! To on w swoim dramacie miał pokazać nowa modę społeczeństwa - wielką miłość inteligentów do wsi spokojnej, czarujących chłopek i prostych parobków. Będąc świadkiem ślubu i wesela swojego przyjaciela, Lucjana Rydla, postanowił przenieść je na karty sztuki, a potem także na teatralną scenę. Dokonał więc, jak mówiono, wiernego przekroju przez osowiałe, niezdolne do rewolucji społeczeństwo. Ile w tym było prawdy! -zachwalano.

Tym czasem w monodramie Franaszka widzimy bronowicką chatę z zupełnie nowej perspektywy. Punktem odniesienia staje się tu nie biała suknia, welon i frak Pana Młodego, ale Bogu ducha Żyd karczmarz, którego zaproszono na zabawę, podekscytowany był, jakby szedł na uroczysty szabas, włożył czyste spodnie, filcowy kapelusz, uśmiechnął się od ucha do ucha, pod rękę schwycił córkę i żonę. Już od momentu gdy przekroczył próg weselnego domu, mógł żałować tej decyzji. Tu bowiem skradziono jego życie.

Franaszek jest panem małej sceny. Niezwykle wprawnie przechodzi do kobiecych kwestii, będąc to wysublimowanym inteligentem, to sprośnym parobek. Wystarcza mu świetna mimika, aktywna gestykulacja i ruch, którego nie ogranicza jedynie do sceny. Odważnie przemawia do publiczności, zaczepia ją, rozśmiesza i trzyma w napięciu. Nie pozostaje jedynie na poziomie sprawnie napisanego tekstu. Staje bezradnie i zadaje widza pytanie: czy może tak być, że mały ryży Wyspiański, który stanął w koncie weselnego domu, zagrabił jego życie? Umieścił go w swoim dramacie wepchnął na scenę, zrobił dłużnikiem, zniszczył rodzinę? Ten spektakl to nie tylko popis aktorskiego warsztatu. To również gorzka lekcja - o wierności religii, rodzinie, ślepym pędzie za modą i lojalności wobec drugiego człowieka.

„Gazeta Wyborcza”

Michalina Łubecka

 

 

DO GÓRY

Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies klikając przycisk Ustawienia. Aby dowiedzieć się więcej zachęcamy do zapoznania się z Polityką Cookies oraz Polityką Prywatności.

Ustawienia

Szanujemy Twoją prywatność. Możesz zmienić ustawienia cookies lub zaakceptować je wszystkie. W dowolnym momencie możesz dokonać zmiany swoich ustawień.

Niezbędne pliki cookies służą do prawidłowego funkcjonowania strony internetowej i umożliwiają Ci komfortowe korzystanie z oferowanych przez nas usług.

Pliki cookies odpowiadają na podejmowane przez Ciebie działania w celu m.in. dostosowania Twoich ustawień preferencji prywatności, logowania czy wypełniania formularzy. Dzięki plikom cookies strona, z której korzystasz, może działać bez zakłóceń.

Więcej

Tego typu pliki cookies umożliwiają stronie internetowej zapamiętanie wprowadzonych przez Ciebie ustawień oraz personalizację określonych funkcjonalności czy prezentowanych treści.

Dzięki tym plikom cookies możemy zapewnić Ci większy komfort korzystania z funkcjonalności naszej strony poprzez dopasowanie jej do Twoich indywidualnych preferencji. Wyrażenie zgody na funkcjonalne i personalizacyjne pliki cookies gwarantuje dostępność większej ilości funkcji na stronie.

Więcej

Analityczne pliki cookies pomagają nam rozwijać się i dostosowywać do Twoich potrzeb.

Cookies analityczne pozwalają na uzyskanie informacji w zakresie wykorzystywania witryny internetowej, miejsca oraz częstotliwości, z jaką odwiedzane są nasze serwisy www. Dane pozwalają nam na ocenę naszych serwisów internetowych pod względem ich popularności wśród użytkowników. Zgromadzone informacje są przetwarzane w formie zanonimizowanej. Wyrażenie zgody na analityczne pliki cookies gwarantuje dostępność wszystkich funkcjonalności.

Więcej

Dzięki reklamowym plikom cookies prezentujemy Ci najciekawsze informacje i aktualności na stronach naszych partnerów.

Promocyjne pliki cookies służą do prezentowania Ci naszych komunikatów na podstawie analizy Twoich upodobań oraz Twoich zwyczajów dotyczących przeglądanej witryny internetowej. Treści promocyjne mogą pojawić się na stronach podmiotów trzecich lub firm będących naszymi partnerami oraz innych dostawców usług. Firmy te działają w charakterze pośredników prezentujących nasze treści w postaci wiadomości, ofert, komunikatów mediów społecznościowych.

Więcej
Twoja przeglądarka blokuje powiadomienia. Kliknij Bezpieczna (Secure) i kliknij Zezwalaj
Dziękujemy, teraz zawsze będziesz na bieżąco!
Przeglądasz tę stronę w trybie offline.
Przeglądasz tę stronę w trybie online.